వెల్లింగ్టన్ తో కాఫీ - తల్లిదండ్రులూ, బాల్యం..

మా నాన్న మ౦డేలా స్పూర్థి తో అంచెలంచెలు గా ఎదిగి ఆయన తూర్పు కేప్ ప్రాంతానికి ANC అద్యక్షుడవడం, అలాగే ఉద్యమం లో మండేలా తో ఎప్పుడూ కలిసి తిరగడం తో అక్కడి ప్రభుత్వ దృష్టి లో తీవ్రవాది గా ముద్రపడ్డాడు. 

మండేలా ని అరెస్ట్ చేసినప్పుడు ఆయన తో పాటూ ఏడుగురు నాయకులతో పాటూ జైలుకి తీసుకెళ్లగా, వందలాది ఉద్యమ కారులని కూడా నిర్బంధించడం జరిగింది. వీరిని కేప్ టౌన్ దగ్గర నుండి మూడు గంటల దూరం లోని రాబిన్ ద్వీపానికి తరలించారు. అయితే మనుషులని తీసుకెళ్లినట్లే కాదు. ఒక ట్రక్ లో పట్టినంత మందిని కుక్కి, ఊపిరి కూడా ఆగిపోతుందేమో అన్నంత గా, 'అసలు మేము మనుషులం అన్న జ్ఞానం వారికుంటే గొడవేముంది?"  అన్నాడు నవ్వుతూ.  

మళ్లీ అ౦తలోనే సీరియస్ గా చెప్పడ౦ మొదలు పెట్టాడు….

 రాబిన్ ఐలాండ్ లో మండేలా తో పాటూ పదేళ్లుండిపోయాడు మా నాన్న. ఆ పదేళ్లూ, ఎన్ని కష్టాలు పడ్డాడో తెలియదు. అసలెలా తెలుస్తుంది? ఏ విధమైన సమాచారమూ బయటకి పొక్కనీయకుండా పకడ్బందీ గా ఏర్పాట్లు చేసుకుంది అపార్థీడ్ ప్రభుత్వం. ఆ తర్వాతి పదేళ్లూ, ఆయన బ్రతికే ఉన్నాడా? ఉంటే ఏ స్థితి లో ఉన్నాడు? ఎప్పటికైనా విడుదలయ్యే అవకాశం ఉందా? అవేవీ తెలియవు. 

ఉన్నపళాన అలాగ భర్త జైలు పాలైతే కుటుంబం పరిస్థితి? అని అడిగాను.

మండేలా తన భార్య విన్నీ నీ, ఇద్దరు కూతుళ్లనీ వదిలి ఎలా వెళ్లాడో, మరి మా నాన్నా అంతే. అయితే మండేలా/విన్నీల పరిస్థితి చూసిన, దక్షిణాఫ్రికా కన్నీరు పెట్టింది. ప్రజాగ్రహం పెల్లుబికింది. విన్నీ ఏ ఎన్ సీ కి నాయకత్వం వహించి, ముందుకు వెళ్లింది. అయితే ఆవిడ కి ఆ సౌలభ్యం ఉంది. దేశం ఆవిడ నాయకత్వం కోసం ఎదురు చూసింది.  ప్రపంచం సానుభూతి ని గెల్చుకుంది. కొద్దిమాత్రమైనా కమ్మూనికేషన్ అంటూ తన భర్త తో చేసుకోగల్గింది.  ఆవిడ చదువుకున్న స్త్రీ, ఒక ఉద్యమ నాయకునికి భార్య, స్వయానా ఉద్యమం లో పాలు పంచుకుంది. 

అయితే మా అమ్మ కనీసం హైస్కూలు కూడా పాసవ్వని స్త్రీ. ఇద్దరు చిన్న పిల్లల తల్లి. భర్త అండ, జీవనాధారం కోల్పోయి, ఏటూ దిక్కు తోచక, ఇద్దర్నీ ఎలాగ పెంచాలో, ఎక్కడ వదిలి పనికి వెళ్లాలో, ఏ పని చేయాలో తేల్చుకోలేని పరిస్థితి లో, జార్జ్ టౌనుకి 200 కి. మీ. దూరం లో ఉన్న ఒకావిడ, యాభయ్యేళ్ల మనిషి, ఆవిడ భర్త కూడా జైలుకి వెళ్లాడు. ఆవిడ మా అమ్మ కష్టం తెలుసుకుని, "జార్జ్ టౌన్లో అయితే పిల్లల్ని పెంచుతూ నువ్వు పని చేయలేవు. అదే నేనుండేది పల్లెటూరు. అక్కడ ఏదో ఒకటి చేసి నేను సాకుతాను. నాకూ తోడు గా ఉంటుంది, బడి కి కూడా పంపుతాను. అక్కడ ఖర్చు తక్కువ." అని నాలుగేళ్ల నన్ను, రెండేళ్ల మా తమ్ముడినీ వెంట తీసుకుబోయింది. 

అంత చిన్న వయసులో తండ్రి జైలు కెళ్లిన దానికన్నా, తల్లి మమ్మల్ని పెంచలేక ఎవరికో ఇచ్చేసిందని మొదట్లో చాలా కోపం గా ఉండేది. పెంపుడు తల్లి ముఖం కూడా చూడాలనిపించలేదు. ఆవిడకైనా చేరనైతే తీసింది కానీ, మమ్మల్ని ముద్దు చేసి, తల్లిదండ్రులని మరిపించేంత సమయం లేదు. అయితే మూడు పూటలా కడుపు నిండా పెట్టి, తమ పరిస్థితి ని వివరించి స్కూల్లో చేర్చింది. సమయం దొరికినంత వరకూ ప్రేమగా చూసేది. మా అమ్మ కూడా రెండు, మూడు నెలల కోసారి వచ్చి  మాకు ఏవో తిండి పదార్థాలు, బట్టలు, బొమ్మలు తెచ్చి రెండు, మూడు నెలలకోసారి వచ్చి ఒకటి రెండు రోజులుండి వెళ్లేది.  

అప్పట్లో ఆమెని నేను క్షమించలేదు. బెంగ బెంగ గా ఉండేది. కొన్నేళ్ల తర్వాత తగ్గింది. తల్లి కోసం ఎదురు చూసే వాడిని.  

అని ఆగాడు.

మరి తండ్రి మాటో? ఆయన పదేళ్ల తర్వాత బయటకి రాలేదా? అని అడిగాను

"మా నాన్నని పదేళ్ల తర్వాత విడుదల చేస్తారని చెప్పగానే మా అమ్మ సంతోషం గా వచ్చి మమ్మల్ని మళ్లీ జార్జ్ టౌనుకి తీసుకెళ్లింది.  మా నాన్న ని మళ్లీ చూస్తామని మేమనుకోలేదు. పదేళ్ల తర్వాత వచ్చిన ఆయన చాలా బక్కగా, ముసలి వాడిలా, కుంటుతూ, వచ్చి నిలబడితే, మా అమ్మే మమ్మల్ని పరిచయం చేయాల్సి వచ్చింది. అయితే రెండు నిమిషాల్లోనే ఆయన కి వినికిడి జ్ఞానం పూర్తి గా నశించిందని అర్థమైంది" అని  మళ్లీ  ఆగిపోయాడు.

"ఆయన జైలు జీవితం గురించి ఏమైనా చెప్పారా అప్పుడు?" అని అడగగా, 

ఎంతో పోరగా,  'అయిపోయిన దాని గురించి మాట్లాడి ప్రయోజనం ఏంటి?, ఇవ్వాళ్ల మనమందరం కలిసి ఉన్నాము. ఇది చాలదా? నా బాధ ఒక్కటే. మండేలా ఇంకా జైల్లోనే ఉన్నాడు.. ఆయన విడుదలవ్వాలి, ఈ అపార్థీడ్ ప్రభుత్వం మారాలి. అప్పటిదాకా శాంతి అనేది నాకు లేదు ' అని అంటూ ఉండేవాడు. 

ఒక్కోసారి మూడ్ బాగున్నప్పుడు పాత విషయాలు తలచుకునే వాడు.  అక్కడ మమ్మల్ని చాలా హీనం గా చూసేవారు. పారల, గడ్డపారల సహాయం తో మాత్రమే పొలం దున్నించే వారు. వర్షం వచ్చినా, ఎండ కాసినా, అనారోగ్యం పాలయినా  రొటీన్ లో మార్పనేది లేదు. 

ఒక ఏడేళ్ల పాటూ నిస్సారమైన బ్రతుకు బతికాకా, కాయకష్టం, పోషకాహార లోపం వల్ల శుష్కించిపోయాం..  అయితే మా పరిస్థితి బయటి ప్రపంచానికి తెలిసే అవకాశమే లేదు. కేప్ టౌన్నుండి మా నుంచి ఏ విధమైన సమాచారమైనా అందుతుందేమోనని మా కార్యకర్తలు ఎదురు చూస్తూనే ఉండేవారు. అయితే పోలీసులు అస్సలూ పడనీయలేదు..  మండేలా తాగి పారేసిన సిగరెట్ పెట్టె ల్లో ముచ్చిరేకు లోపల భాగం లో మెసేజులు రాసి పంపేవారు. అవి చెత్త తో పాటూ బయటకి వెళ్లి ఒక్క మెసేజ్ మెయిన్ లాండ్ కి చేరింది.  అది అమెరికన్ కాన్సులేట్ దగ్గర, ఇంకా కొన్ని మానవ హక్కుల సంస్థల దగ్గరకి చేరి, వారి జోక్యం తో, మాకు కొన్ని కనీస సదుపాయాలు కల్పించడం జరిగింది. అక్కడ జైల్లో మగ్గిపోతున్న మాకు పుస్తకాలు చదువుకోవటానికి ఇచ్చారు. అయితే నిరక్షరాస్యులే ఎక్కువ గా ఉండటం తో, టీచర్లం అయిన మేము వారికి ఖాళీ సమయాల్లో చదువు చెప్పే వాళ్లం.. 

అని చెప్పారు. అంతకి మించి ఒక్క ముక్క చెప్పలేదు. 

మరి జైలు నుండి వచ్చిన మీ నాన్న, ఇంకా ఉద్యమం లో పాల్గొన్నారా? అని వాచీ చూసుకుంటూ ఆసక్తి గా అడిగాను. ఇంకా ఈ బోటు ప్రయాణం మరి అరగంటే మిగిలిందాయె ..

 మిగతా భాగ౦ - రేపు

వెల్లింగ్టన్ తో కాఫీ.. Introduction to Wellington

సూర్యాస్థమయం..  లాంచీ నెమ్మదిగా దక్షిణాఫ్రికా, జార్జ్ టవున్లో హిందూ మహా సముద్రం భూభాగం లో ఏర్పర్చిన ఉప్పు నీటి కయ్య.. లో కదులుతోంది. మంధ్రం గా ఏదో స్థానిక పాటలేవో నడుస్తున్నాయి.. దూరం గా సిటీ లో విద్యుద్దీపాలు..  అంతా బాగుంది కానీ, గాలి చల్ల్లగా రివ్వుమని కొడుతోంది. కింద గది లో కూర్చుంటే ఏవీ కనబడవేమోనన్న ఆత్రం తో,  గబ గబా.. లాంచీ పై భాగం ఎక్కేసి కూర్చున్నాం కానీ ఇక లాభం లేదని కింద కంపార్ట్మెంట్లోకి  దిగి వచ్చేశాం. 

కూర్చునేందుకు జాగా వెతుక్కుని కాస్త పిల్లలకి తినడానికి ఏవో ఏర్పాట్లు చేసి తీరిగ్గా పక్కకి చూస్తే, మా బస్సు డ్రైవరు ఒక్కడే కూర్చుని కిటికీ లోంచి చూస్తూ కనిపించాడు. పలకరింపు గా పల్చగా చిరునవ్వు నవ్వాడు. మేమూ అదే పని చేసి సెటిల్ అయిపోయాం. 

పదిహేను రోజుల దక్షిణాఫ్రికా యాత్ర లో మా గ్రూపుకి ఏర్పాటు చేసిన టూరిస్టు బస్సుని గత వారం రోజులు గా అతనే నడుపుతున్నాడు. నల్లవాడు, చూస్తే యాభై దాటిన వాడిలానే కనిపిస్తున్నాడు. కేప్ టవున్ నుండి, 

గార్డెన్ రూట్ లో మా టూర్ ఆర్గనైజర్లు బస్సు ద్వారా తెచ్చి జార్జ్ టవున్లో హిందూ మహా సముద్రం ఏర్పరిచిన లగూను లో సూర్యాస్థమయపు క్రుయిఙ ఎక్కించారు. 

పిల్లలు వాళ్ల వ్యాపకం లో మునిగిపోయారు, మాకిద్దరికీ  కాఫీ తెచ్చుకుందామని వెళ్తుండగా, "వెల్లింగ్టన్ కి కూడా కావాలేమో అడుగు.. అతనూ ఒక్కడే ఉన్నాడు కదా.." అని మా వారు అనగానే నేనూ వెళ్లి అడిగాను. అతను మొహమాట పడుతూ, సరేనన్నాడు.  కాఫీ తాగుతూ నెమ్మది గా మాటల్లో పడ్డాం నేనూ, వెల్లింగ్టన్. మా వారు పిల్లలకి ఏదో ఏర్పాటు చేస్తూండిపోయారు.  

మాటల్లో ఒక్కసారి గా. "అవునూ.. మొన్న డర్బన్ రైల్వే స్టేషన్ దగ్గర మీకేమనిపించింది? నాకు అక్కడికి ఎప్పుడు బస్సు ని తీసికెళ్లినా మహాత్మా గాంధీ ని మొదటి తరగతి డబ్బా లోంచి తోసేసిన సంఘటనే గుర్తొచ్చి ఆవేశం వస్తుంది.. ఇండియాకి వెళ్లాకా ఆయన ఏం చేశాడు? చాలా గొప్ప వ్యక్తి. passive resistance అన్నది మా వాళ్లకి నేర్పాడు.. మా మండేలా మహాత్మా గాంధీ నుండి చాలా స్పూర్థి పొందాడు.." అన్నాడు.

నాకూ చాలా సంతోషం వేసింది. మహాత్మా గాంధీ ఇండియా కొచ్చాకా ఆయన స్వాతంత్ర్య సమరానికి ఎలాగ నాయకత్వం వహించిందీ, దేశాన్నాని ఒక్క త్రాటిపైకి తెచ్చి౦దీ, వగైరాలు నాకు తెలిసినంత మేర క్లుప్తం గా చెప్పాను. చివరకి ఒక భారతీయుడి చేతిలోనే చంపబడ్డాడని విని అతన ముఖం మరింత నల్లబడింది. నిరసనగా తల ని అడ్డం గా తిప్పుతూ 'వెరీ బాడ్. ఒక మంచి వ్యక్తి జీవితం లో ఇన్ని కష్టాలా? ఏదేశం కోసం జీవితాన్ని అంకితం చేశాడో అక్కడే ఆయన్ని తుపాకీ తో చంపుతారా? ' అని తన బాధ ని వ్యక్తం చేశాడు.

"అన్నట్టు, మీరు Nelson Mandela, a long walk to freedom అన్న పుస్తకం చదివారా? ఈ మధ్యే సినిమా కూడా తీశారు" అన్నాడు..

నాకు సంతోషం వేసింది. "యెస్. గత వారం విమానం లో పెట్టుకుని చూశాను. మీ దేశానికి వస్తున్నాను కదా, మండేలా గురించి తెలుసుకుందామని…మీకు రాజకీయాలు బాగా ఇ౦టరెస్టా?" అని అన్నాను.

"దక్షిణాఫ్రికా లో పుట్టి పెరిగి, అందునా ఒక నల్లవాడినయి ఉండి,  రాజకీయావగాహన లేకుండా ఎలా ఉంటాను? నా దేశ చరిత్ర, నా సంస్కృతి లో భాగం కదా.. " అన్నాడు వెల్లింగ్టన్ ఉద్వేగం గా.. 

"నిజమే.. మీరు చదువుకున్నారా? ఎంత వరకూ చదివారు? మీ మాతృ భాష జులుస్ అని గైడ్ చెప్పాడు. ఇంగ్లిష్ బాగా మాట్లాడుతున్నారు కదా?" అన్నాను.

"నేను పన్నెండో క్లాసు దాకా చదువుకున్నాను. నేను ఒక టీచర్ కొడుకుని. కేవలం టీచరే కాదు. ఒక ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ కార్యకర్త, మండేలా తో పాటూ రాబిన్ ఐల్లాండ్ లో పదేళ్జె జైలు జీవితం గడిపిన స్వాతంత్ర్య సమర యోధుని కొడుకుని.. ఆమాత్రం ఆంగ్లం, రాజకీయ జ్ఞానం లేకుండా ఉంటాయా? " అని మెరుస్తున్న కళ్ల తో అన్నాడు వెల్లింగ్టన్.

"వావ్!! మీ నాన్నగారు మండేలా తో జైల్ జీవితం గడిపారా? మీ కథ నాకు చెప్పాల్సిందే.. ఈ లాంచీ ఒడ్డుకి చేరడానికి ఇంకా గంట సమయం ఉంది. మీ కభ్యంతరం లేకపోతే.. నాకు మీ తండ్రి కథ చెప్తారా?" అన్నాను ఉత్సాహం గా.

వెల్లింగ్టన్.. 'ఓహ్ తప్పకుండా.. " అని తన కథ ప్రారంభించాడు.

"నా తాతగారి తండ్రిని బానిస గా ఒక డచ్ వాడు ఐరోపా కి తీసుకుని వెళ్లాడు. అక్కడ ఆయన కొన్నేళ్ల తర్వాత జర్మన్ ఆయనకి అమ్మేశాడు. జర్మన్ ఆయన ముసలి వాడు. ఆయనకి ఒకే కూతురు. ఆయన చనిపోయే సమయానికి ఆ అమ్మాయి (కమీలా) మా ముత్తాత తో ప్రేమ లో పడి  వివాహం చేసుకుని మా తాతని, చిన్న తాత నీ కన్నాకా, మా ముత్తాత ఏదో రోగం తో చనిపోయాడు.  దానితో మా తాతమ్మ పిల్లలిద్దర్నీ తీసుకుని దక్షిణాఫ్రికా కి వచ్చి పోర్ట్ ఎలిజబెత్ లో ఉద్యోగం ఒక టీచర్ గా ఉద్యోగం చేస్తూ ఉండిపోయింది..

ఆవిడ పోయాకా, మా చిన్న తాత కేప్ టౌన్ కి వెళ్లిపోయాడు. మా తాత మాత్రం జార్జ్ టౌన్లోనే టీచర్ గా ఉండిపోయాడు. అయితే నల్ల వాడవటం వల్ల దక్షిణాఫ్రికా లో అపార్థీడ్ కి గురయ్యి చాలా కష్టాలు పడ్డా, మా నాన్న ని కూడా నల్ల వాళ్ల బడి లో చదివించి టీచర్ ని చేశాడు. 

అయితే అప్పట్లో ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ అపార్థీడ్ కి వ్యతిరేకం గా చేస్తున్న ఉద్యమం పట్ల విపరీతం గా ఆకర్షితుడయ్యాడు. టీచర్ గా పని చేస్తూనే, ANC కార్యక్రమాలల్లో పాలు పంచుకునే వాడు.  ఒక దశ లో ఉద్యోగం వదిలిపెట్టి పూర్తిగా ఉద్యమం లోనే మమైకం అయిపోయాడు. ముఖ్యం గా మండేలా వెనకే తిరగడం మొదలు పెట్టాడు..

ఆరోజుల్లో నల్లవారికి సిటీల్లోకొచ్చి ఉద్యోగం చేయాలంటే ఒక పాస్ పోర్టు లాంటి కార్డు కావాలి. అదిలేకపోతే పని చేయడం చట్ట వ్యతిరేకం అవుతుంది.  మండేలా తమ తమ కార్డులని మంటలో తగల బెట్టి నిరసన వ్యక్తం చేయాలని పిలుపునిచ్చాడు. " 

నాకు ఏదో గాంధీ సినిమాలో కూడా ఇలాంటిదే చూపించిన గుర్తు వచ్చింది.  అడుగుదామా అనుకుని, వద్దులే.. అతని ఫ్లో కి మనం అడ్డం రావడమెందుకని ఊరుకున్నాను.

(రె౦డవ భాగ౦ రేపు..)

క్రి౦దటేటి చద్ది కబుర్లు -- చదివిన పుస్తకాలు

ము౦దస్తు గా నూతన స౦వత్సర శుభాకా౦క్షలు...

ఏడాది పొడుగునా, ఏదో ఒక పరుగు!

చతికిలపడ్డప్పుడు కూడా, పరిగెత్తలేకపోయినా, ఏదో ఒకటి చేయాలని తాపత్రయమే.  మనం పరిగెత్తి, థుర్ర్ర్ర్ర్ర్ర్ర్ర్  మని ముల్లుకర్ర తో పిల్లల్నీ పరిగెత్తించి ..   నెమ్మది గా నడుస్తున్న వాళ్లని పైగా పైకి చులకన గా చూస్తూ, జాలి పడుతూ, లోలోపల కొద్దిగా కదులుతున్న ఈర్ష్య రేఖలని ఇగ్నొర్ చేసి మరీ...

దొరికిన కొద్దిపాటి తీరిక సమయాన్ని ఏదో తలనొప్పి సినిమాల పాలు చేసి, అర్థం లేని గెట్- టుగెదర్ లతో నింపేసి, అప్పుడప్పుడూ దొరికే బోనసులు, అవే.. నాలుగు రోజుల సెలవలనీ, ట్రాఫిక్ యుద్ధాలు చేస్తూ, ఊళ్లు తిరగేస్తూ, గడిపేసినా... 

ఆఖరి రోజు తీరిగ్గా కూర్చుని తరచి చూసుకుంటే..  ఒక్క సంవత్సరం కాలం ఎంత పెద్దదో? ఎన్ని అనుభూతులు, అనుభవాలు మిగులుస్తుందో ..  తలచుకుంటే అదో రకమైన గుగుర్పాటు..

ప్రతి రోజూ, ఏదో ఒక గమ్మత్తు ఈ సంవత్సరం చిరునవ్వు ముఖం మీదకి తెప్పిస్తూనే ఉంది. 

ఆలోచిస్తే కొన్ని సరదాగా అనిపించాయి..  కొన్ని సీరియస్ గా ఆలోచి౦ప జేసాయి

క్రిత౦ ఏడు చదివిన పుస్తకాల కబుర్లు: 

మహా భారతం ...

అబ్బో..   ఈ పుస్తకం తో అనుబంధం నాకు ఇంతా అంతా కాదు. చిన్నప్పట్నించీ, ఇప్పటి దాకా, ఒక్కసారి కూడా...  నన్ను ఫెయిల్ చేయని పుస్తకం ఇదే.  ఎప్పటికైనా వ్యాస మహా భారత౦ చదివి తీరాలని ఉ౦డేది  కాలు విరిగిన మూడవ రోజున మొదలు పెడితే, లేచి నడిచే దాకా  ఏకధాటి గా చదవడ౦ తో,  ఉపమానాలతో తల తిరిగిపోయి, కొన్నాళ్లు అదో లోక౦ లో విహరి౦చి వచ్చినట్టయి౦ది  ఓ అధ్యాయ౦ చదవడ౦, అనుమానాలు పీడి౦చడ౦, కవిత్రయ౦ తెనుగీకరి౦చిన ఆ౦ధ్ర మహా భారత౦ తీయడ౦, ఒక అలవాటై కూర్చు౦ది   మళ్లీ పర్వ,యుగా౦త, జయ ల్లా౦టి పుస్తకాలు తీసి రిఫర్ చేయడ౦ సరే సరి.

కొన్ని నెలల పాటూ మహా భారతం పాత్రలు నా మస్తిష్కం లో తిరుగాడుతూ, చాయ్ గిన్నెలు, కూరల పాత్రలు మాడ్చడం లో, ఉపకరి౦చాయి. 

2013 లో చదివిన మొదటి పుస్తకం  వ్యాస మహా భారతం అయితే,  ఆఖరి పుస్తకం :

పవనిజం (సరదాకి కొని చదివా.. ఫాన్లకి చిన్న చిన్న విషయాలు కూడ భలే కనపడతాయే :) ) 

భారతం, భైరప్ప గారి పర్వ మళ్లీ  చదివి కృష్ణుని పై గౌరవం, అపరిమితమైన అభిమానం పెంచుకుంటే, పవనిజం చదివి పవన్ పట్ల ఈర్ష్య కూడా పెంచుకున్నాను. (మరి అతను పదేళ్ల కాలం లో 15 లక్షలు ఖర్చు చేసి 2 లక్షల పుస్తకాలు చదివాడట. అసలు ఇది సాధ్యమా? ఏ పుస్తకాలవి? ఏ సైజువి?   4000 రోజుల్లో 2 లక్షల పుస్తకాలా? అంటే రోజుకి 5? 50?  ఇంతకన్నా అతిశయోక్తి ఉంటుందా?  

2 లక్షల పుస్తకాలు చదివిన మెచ్యూర్ పర్సనాలిటీ, ఆయన ఇష్టాలు, పడ్డ కష్టాలు, అనుబ౦ధాలు, ఆయన పై వచ్పిన రూమర్లు, ప్రేరణలు, గట్రా మొదటి పార్ట్ కవర్ చేయగా, రె౦డవ భాగ౦ ఆయన ప్రస్థాన౦ కె కల్యాణ్ ను౦డి కల్యాణ్ బాబు -> పవన్ కల్యాణ్ గా ఎదగడ౦ ఉ౦ది నేను రె౦డవ భాగ౦ చదివే సాహస౦ చేయలేకపోయాను

మొదటి సారి చలం సాహిత్యం చదవడం మొదలుపెట్టి కొంత భావోద్వేగానికి గురవడమూ కొన్ని చర్చలకి దిగడమూ కూడా జరిగాయి.  చిన్నప్పుడు స్త్రీ, మైదాన౦ లా౦టివి చదివినా,   తర్వాత ఆ౦గ్ల సాహిత్య౦, చదువు, ఇతర స౦సార బాధ్యతల్లో పడి వాటి వైపు చూడలేదు  ఈ స౦వత్సర౦ మళ్లీ చూడట౦ మొదలు పెట్టాను  చల౦ కథల కలెక్షన్, దైవమిచ్చిన భార్య, అమీనా,  శశిరేఖ, వివాహ౦, మ్యూఙి౦గ్స్ కొద్దిగా చదివాను అయితే అన్నేళ్ల క్రిత౦ రాసిన సాహిత్య౦ ఇప్పటికీ ఎ౦త రెలేవే౦ట్ అని ఆలోచిస్తే ఆశ్చర్య౦ కలిగి౦ది అయితే, ఒక్కోసారి మాత్ర౦ నాకు చిరాకు కూడా కల్గినది తీరిగ్గా సమగ్ర౦ గా రాయాల్సిన టాపిక్ ఇది

కాలాతీత వ్యక్తులు చదివి ఒక రాత్రంతా, ఆలోచిస్తూ గడిపి, దానిపై వచ్చిన ప్రతి ఒక్క రివ్యూ చదివినా, ఎందుకో పూర్తి గా సంతృప్తి గా అనిపించలేదు. అదేదో, టమాటా ఊరగాయన్నం ఎంత తిన్నా ఇంకా తినాలనిపించినట్లు..   థా౦క్స్ సుజాత గారు! నాకు ఎన్ని లి౦కులు ఇచ్చి సహానుభూతిన౦ది౦చారో! మళ్లీ స్పెషల్ గా రాయాల్సిన టాపిక్ ఇది  ఒక్క మాటలో చెప్పాల౦టే  100 % worth the 100 Rs spent on it..

రంగనాయకమ్మ గారి "అమ్మ కి ఆదివారం లేదా?"  లో ఒక కథ చదివి చదివి మళ్లీ మళ్లీ చదివి ఆ పూటకి అన్నం ఇంక అక్కర్లేనంత గుండె నింపేసుకున్నాను ఆవిడ కథల్లో, ఆవిడ నలభై ఏళ్లల్లో ఆవిడ ఆలోచనా విధాన౦ లో వచ్చిన మార్పులు బాగా కనిపి౦చి౦ది కథలకి౦ద ఆవిడ వ్యాఖ్యాన౦ వల్ల కూడా కావచ్చు బహుశా! ఇక స్వీట్ హో౦ కొన్ని భాగాలు చదివాను కానీ ఇ౦కా పూర్తి చేయలేదు కాశీభొట్ల "నికశం" చదివి, ఒక విధమైన వెగటు, నిర్లిప్తత, వాటితో సమం గా ఒక ఆలోచన, ఇంకా.. ఇంతలా పొగుడుతున్న జనం అందులో ఏది ఎగ్జాక్ట్ గా మెచ్చారో తెలియక అయోమయం లో పడటం.. 

అలాగే గురవాయణ౦ చదివాను,  మొదలు పెట్టడ౦ కేవల౦  స్నేహశీలి, స౦గీత సాహిత్య సౌరభాలలో నిర౦తర౦ మునిగి తేలుతూ, వైద్య సేవ ల౦ది౦చే డా. భార్గవి గారి ము౦దుమాట, అలాగే వారి భర్త, నా సోదర తుల్యులు కీ. శే. డా. బదరి గార్ల ప్రస్థావన ఉ౦డటమైతే, చదవడ౦ పూర్తి చేయడ౦, కేవల౦ చదివి౦చే శక్తి వల్ల మాత్రమే

వీటన్నిటినీ మించి, పాకుడు రాళ్లు పుస్తకం లో కొన్ని పేజీలు వెనక్కి ప్రింట్ అవడం మంచి కిక్కునిచ్చింది.   మా చెల్లిచ్చిన ఉపాయాన్ననుసరించి, మొన్నీ మధ్య రైల్లో ఆ పేజీలు చదువుతున్నప్పుడు ఎదురు సీట్ల వారి ముఖం లో కదులుతున్న భావాలు చెప్పడానికి 18 పర్వాలు సరిపోవు మరి. 

హైదరాబాదు పుస్తక ప్రదర్శన లో తెలుగు స్టాళ్లలో ఎప్పుడూ నడి వయస్కులో, ఇంకా పెద్దవారో, అథమ పక్షం ఇరవైల్లో ఉన్నవారే కనిపించడం కద్దు. అయితే ఈసారి కొంతమంది గుంపు గా టీనేజ్ అమ్మాయిలు గల గలా తిరుగుతుంటే భలే ముచ్చట వేసింది. సీన్ కట్ చేస్తే, బిల్లింగ్ వద్ద ఎంతో క్యూరియస్ గా ఏం కొంటున్నారో అని చూస్తే, పక్కున నవ్వొచ్చింది.  వాళ్లు కొన్నవి "ఇంగ్లిష్ ఫలానా రోజుల్లో నేర్చుకోవడం ఎలా? ధైర్యం గా ఇంగ్లిష్ ఎలా మాట్లాడాలి?" ఇవీ.. వాళ్లు కొన్న బుక్కులు. 

ఇక ఈ ఏడు, ఆ౦గ్ల పుస్తకాలు ఎ౦దుకో ఏవీ చదవకపోవడ౦ కుదరనే లేదు 2014  మాత్ర౦, అప్పుడెప్పుడో కొద్దిగా చదివి వదిలేసిన వాల్మీకి రామాయణ౦ పున: ప్రార౦భి౦చాలని, అ౦దుకోస౦, మళ్లే ఏ చేయో,కాలో విరగ్గొట్టు కోవాల్సిన అవసర౦ లేదననుకు౦టున్నాను 

అలాగే మళ్లీ ఆ౦గ్ల సాహిత్య౦ వైపు కూడా ఒక కన్ను వేసి చూడాలి కారా గారి కలెక్షన్, రావి శాస్త్రి గారి కలెక్షన్ స౦పాది౦చాను  చూద్దా౦ ఎ౦తవరకూ చేయగల్గుతానో ఏ౦ జరుగుతు౦దో